- B Lalmalsawma
Kum 1941, December ni 7 varṭianah Japan
indo thlawhna 360 lai mai chu a hunlaia American Navy hmunpui ber Pearl Harbor
bei turin an thlawk chhuak nguah nguah a! An flight commander, Mitsuo Fuchida
chu Japan Navy pilot chhuanvawr leh indo mi hratkhawkheng, indo thlawhna pawh
darkar 3000 chuang lai lo thlawh kualpui tawh a ni a. Mi inring lo lai va bei
an ni bawka an hlawhtlinzia chu kan hre ṭheuh awm e! An hlawhtlinna avang chuan
Fuchida chu an ram mihuaisen te (national hero) chawimawina dawn ṭhin zinga an
ngaihsan ber, Japan Emperor ngeiin kuta a hlan ṭhin dawng turin Tokyo-ah a haw
vang vang hial a ni.
Khatia Japan-in Pearl Harbor a rawn beih tak chiamah
khan a thungrulhnan tiin thihchilh inhuam ranin kum 1942, April ni 18 khan
Japan ram aṭanga mel 500 vel leka hla aṭangin American indo thlawhna 16 te chu
Bomb an phurh theih chin bak aia rit phurin Japan khawpui pawimawh zual pali
(4) panin an thlawk chhuak a. A ruka an ruahman a ni bawk a, an tih tum tak chu
an va ti thei mai a. Mahse, an haw lehlam chu thlawhna 15 lai mai Japan awp
chin China ramah kahthlak an ni a. A dam chhuak mi pariat (8) te chu Japan
sipaiten manin thi tura an chungthu rel a ni a, an thih hma chu hrehawm taka tang
turin Shanghai jail-ah an dah a. An tan tir dan leh an hrem dan te chu a
hrehawm êm avangin an zinga Officer pakhat, Lt. Meder chuan tuar lovin chumi
kum vek December thla chuan a thih phah hial a ni.
Lt. Meder chu Isua Krista ringtu ṭha tak, Bible
hrechiang êm êm leh sawi reng mai mi a ni a. A tan puite chuan a thusawi te chu
a awmzia hre lem lovin an ngaithlak liam sak mai mai ṭhin a.. Mahse, a thihna
chuan a tanpui a ṭhianpa Jake Deshazer nunah ngaihtuahna thui tak a neih tir
a.. A taka bawhzui a chakna chuan anmahni vengtu Japanese hnenah chuan Bible a
dil ta chawt a. Vawi tam tak a dil hlawhchham a, mahse beidawng lova hun rei
tak a dil hnuah kum 1944 May thla tawp lamah chuan Bible chu an pe ta hram a,
mahse kar thum chiah chhiarna hun an pe a. Chhun zan zawmin Bible chu a chhiar
ta ngat ngat a, an hun tiam a tawp ṭêp tihah chuan Rom 10:9 na thu hmangin a lo
piangthar ta a ni. Tichuan, Pathian hnenah thu a intiam ta a..“tanin aṭanga dama ka chhuah phawt chuan
Japan ramah missionary turin ka let leh ngei ang..” tiin.
Indopui
tawp lam, Kum 1945 ah America sipaiten an rawn chhanchhuak a. A lo intiam tawh
ang ngeiin Japan rama missionary a kal turin Bible te zirin a
inbuatsaih nghal a. Nupui duhawm tak neiin a nupui nen chuan kum 1948 ah Japan ramah missionary turin an
kal ta a ni. Indopui 2-na hlimchhawn mai a la nih avangin Japan mipuite
thinlungah American huatna rilru a la lian
êm êm a, an rawngbawlna pawh a hlawhtling nghal mai lem lo! Mahse an
thawhrimna te Pathianin mal a sawm a, a langsar ber zing ami chu Pearl Harbor a
Bomb rawn thlak tu zing ami, Japan pilot chhuanvawr Mitsuo Fuchida nuna thil
thleng hi a ni awm e!
Indopui zo tawh mahse Fuchida chu a thiltih avangin
Tokyo khawpuiah indopui avanga thubuai la kal zela inpuanna nei tura koh a ni
a. Phur lo zeta Tokyo a panna kawngah chuan American pakhatin lehkha pheka
thuziak (track) a lo sem chu a chhiar fuh hlauh mai a. A thupuiah chuan, “Indo laia Japan saltang ka ni” tih a
ni. Kum 47 lai ni tawh mahsela Fuchida chuan Isua Krista hming a lo la hre ngai
reng reng lo! Jake DeShazer-a chanchin a chhiar aṭang chuan Bible chhiar chakna
neiin a ngaihven zui ta a. Luka 23:34 hmangin Pathianin a nunah thu sawiin a lo
piangthar ve ta a ni.
Tichuan, Jake leh Fuchida chu hmaichhanah inhmuin,
hmelma, intihchhiat tawn tum ve ve kha Isua Krista zarah ṭhianṭha tak an lo ni
ta a ni. Pathian rawngbawlin Japan ram pumpui an fang chhuak a. Chutianga ṭhahnemngai
taka Pathian rawng an bawl dun lai chuan kum 1976, may ni 30 khan Mitsuo
Fuchida chu a Lalpa hnenah a chawl ta a ni. A thih hmain Fuchida hian Pearl
Harbor chhehvel te zuk fang lehin Bible te semin a hun hnuhnung a zuk hmang a.
American pakhat hnenah Bible pek pahin he thu mawi tak hi a sawi chhuak ta a
ni-
“Hmanah chuan
bomb nen ka lo kal a, tunah erawh chuan Lal Isua Krista zarah Bible nen ka lo
kal ta zawk a nih hi..” tiin.