Nursery Veng Lo Pian Dan
Aizawl Veng tam tak leh Zo-khaw thenkhatte hi hming hmasa nei, a micheng ten chu hming chu an duh loh avanga hming dang an put tir leh tak te an ni hlawm a. Entirnan : Keltawlh - Dinthar tiin, Hmuia Veng - Kanan, Vai Hmeichhe Veng - Khatla, Khawchhete – Samtlang, etc. Kei ni Nursery Veng a chengte erawh hi chu leilung piantirh ata tuma la luah ngai loh leh Veng hming danglam leh mawi tak nei kan nih avang hian kan vannei hle a ni. A hmasain, Official Record-a a hming chu ‘Bungkawn Nursery’ tih a ni na a, remchan zawkna avangin ‘Nursery Veng’ tiin kan sawi tawh mai ang.
Awle, he Veng nuam tak leh hmasawn tak hi ‘Nursery Veng’ ti a vuahin a lo awm tak mai na hi enge a chhan ni ta le? ‘Nursery’ tih hi Saptawng a ni a, Mizo tawng chuan ‘nauawmna’ tih te, ‘thlai tiak hlim enkawlna’ tihte a ni a. A ni taka, tuna MHIP Building awmna hmunah hian Nauawmna Sikul an tih mai, NURSERY SCHOOL chu a ding thin a ni. He Sikul hi kum 1960 khan Maurap In a din a ni a, a dung 30 ft, avang 16 ft a lian, a chhuat lei, a bang dap leh a chung di hmangin Bungkawn khawtlang in an sa a. Nauawmna Sikul tih takah, a chhak lam sir tluan hian Mizo pa khum angina, dapin khum an dawh phei duai a, hei hi naupang mutchhuakte mutna atana ruahman a ni. He Sikul hi, chutih laia pawl chak tak ‘Mizo Hmeichhe Hmasawn Pawl’ enkawlna hnuaia awm a ni a, he pawl President chu Pi Meli (RIP), Treasury Square-a cheng a ni. Nursery Sikul-ah hian naupang te zual, Lower Primary School-a la kal tham lote an kal thin a. A hming ang hian nau awm nan an hmang deuh ber. Mizo Alphabet A, AW, B an zir bakah, thing hming te, rannung chi hrang hrang hming te pawh an zir thin a ni. Sikul-ah hian bawnghnute te pawh an sem bawk thin a ni. Zirtirtu hna hian naupang awihmut leh hnap lak thlengin a huam vek a ni. He hna hautak tak mai hi Pi Lalzami w/o R.Lalhmuaka, Bungkawn Venglai hian a thawk thin a, a ni hi Nursery atangin Pre-Primary, tuna Education Department in Pre-up Teacher an tih mai, Primary Zirtirtu a la ni reng a ni. He Sikul ngei hi a lawm, Veng hming atana NURSERY a lo putna chhan chu ni. Hriat ve mai mai atan, Kolasib Diakkawn Veng piah lam pang mual khu ‘Nursery Veng’ an ti ve bawk a ni awm e! Khaw dangah hian Nursery Veng hming pu awm ve tak maw?
Zirna lam kan sawi lai a ni rih bawk a, i han chhunzawm law law teh ang. Tuna Govt. Bungkawn Primary School-I hi hmanlai chuan Bungkawn Lower Primary School tih a ni a. Khawtlang tangrualin Private-in Kum 1961 July thla khan an din a ni. Chuta bul tantu chu Pu Lalruala (L) (Thangmama Pa), Bungkawn YMA Road a mi kha a ni. He Sikul hi Kum 1962-ah Mizo District Council enkawlna hnuaiah a awm nghal a, Zirtirtu atan pawh Pi Thangkhumi w/o B.Chawngthuama lak belh a ni bawk. A din tirh chuan Bungkawn Presbyterian Biak In (tuna Sande Sikul Hall) hi Sikul atan hman phawt a ni a, Kum 1964 khan tuna Sikul hmunah hian a lo ding tan ve ta a ni.
Chutiang bawkin, Govt. Bungkawn Middle School-I pawh hi Bungkawn Middle English School (Middle Sikul tiin sawi tawh mai ila) tih a ni thin. Middle School hi kum 1965 khan din a ni leh a, a din tan atangin tuna a hmunah hian Sikul kal tan nghal a ni thung a. Ama’rawhchu, tuna a kawt zawl, chhaklam pang Step hnaihlamah hian Mau Rap In-a din a ni. He Sikul bul tantute chu Pu R.Challiana (Headmaster), tuna Bungkawn Venglai a cheng leh Pi Lalrintluangi w/o Chhungdailova, Dawrpui Vengthar (R.K.Store, Bara Bazar) te an ni.
A tirah Nauawmna Sikul a tan in Zirna sang College (Bungkawn College) hial pawh Nursery Veng ah hian a lo awm tawh thin a. Bungkawn College hi Kum 1991-ah din a ni a, Upa Lalhuapzauva, Bungkawn chu Governing Board Chairman niin Principal hmasaber chu Pu C.Lalmuana (RIP) a ni. Heng zawng zawng atang hian Bungkawn leh Nursery Veng mipui ten veng hmasawnna atan an lo thawh nasatzia hi a ropuiin, thangthar zelte tan pawh theihnghilh phal chi rual a ni lo a ni.
Kan sawi tawh angin, Nursery Veng hi hming dang reng reng la pu ngai lo, ngaw dur khup mai thiat a, mihringte chenna atana lo dai dar hmasatute lam i lo sawi leh dawn teh ang. Nursery Veng chuan chung lam Primary Sikul hmun a tanga Bethel tlang thleng hian Vai thlanmual a ni thin a. Tunhnu a Sorkar-in ramri a kham ang taka Nursery Veng lo ni ta chhungah hian awmhmun lo bengbel hmasa bertu chu Pu Biakluaia (RIP) a ni a, Kum 1959 June thla atang khan tun thlenga a thlahte chennaah hian a lo awm tan tawh a ni. Tichuan, Kum 1963 June thlaah Pu Ch.Denga (RIP), tuna a thlahte chenna hmunah hian a lo awm ve leh a. Anni bakah Nursery Veng a lo awm hmasa, Mizoram buai (1966) hmalama Nursery Veng lo luah lumtute chu Pu V.Ramliana (1963) tuna Pu Laldinliana In awmna a awm thin te, Pu B.Bualkunga (1964) te, Pu C.Darhnuna (1964) te, Pu S.T.Thiauva (1964) te, Pu Thantlaia tuna Pu Laldingliana (L) In awmna a awm thin te, Pu Darbuka tuna Pu V.Hmingliana In awmna a awm thin te, Pu Lallianngura Sailo leh Pu Lalpianga tuna Pu R.Zonunthara In awmna a awm thin te hi an ni.
Kum 1966, March thla a Mizoram a lo buai takah khan nunphung a inthlak nasa ta em em a, a bik takin Zokhaw lamah harsatna leh buaina, raltitna in thla a zar zual bik a, hemi avang hian Aizawl khawpui chu miten an pan khawm ta ruih ruih a, Nursery Veng-ah pawh hian mi cheng an lo pung chak ta in tun dinhmun hi kan lo thleng ta a ni.
A chunga kan sawi takah te khian tlem a tihsual palh te a awm thei a, chutiang a lo awm palh anih chuan ngaihdam dil chungin a dik zawk hria chuan kan Branch YMA hruaitute i hrilhhria ila, kimchang zawk leh chiang zawk a hriate thurawn lo dawngsawng turin Nursery Veng Branch YMA hruaitute an in peih reng tih hi i theih nghilh lovang u.